بذر خارشتر

خارشـتر  یا علف ترنجبین ( Alhagi Maurorum )‌ متعلق بــه تیــره بقــولات و بـه عنـوان یکـی از علفهای هرز مهم در مزارع ، باغـات ، دیـم زارهـا ، منـاطق مسـکونی ، فرودگاهها ، جادهها و به ویژه در مناطق گرم و خشـک اسـت . ایـن گیاه بومی نواحی مدیترانه و غرب آسیا و دامنـه پـراکنش آن در ایران زیاد است . خارشتر ساقه‌هایی سبز با خارهایی تیز و نوک‌زرد دارد . ارتفاع آن بین ۵۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر ، و عمق ریشه آن به ۵ تا ۷ متر هم می‌رسد . به میوه آن هم ترنجبین یا ترانگبین ( عسل تر ) می‌گویند . خارشتر برای گیاهانی مانند غلات و چغندر علف هرز محسوب می‌شود ، اما یک علوفه خواراکی برای دام‌ها مثل شتر و مخصوصا بز است . به همین دلیل به آن خاراشتر یا خاربز هم گفته می‌شود . خارشتر خواص درمانی فراوانی دارد . خارشتر ادرار آور و ضد سیاه سرفه و تب و لرز است . خارشتر از نظر پزشکی سنتی دارای طبع سرد است و برای رفع سنگ صفرا و سنگ کلیه و مثانه مؤثر است . برای دفع سنگ کلیه می توان خارشتر ، خاکشیر و ترنجبین را با هم مخلوط کرده و صبح ناشتا خورد . ترنجبین یکی از مواد قندی است که از این گیاه به دست می آید و ملین است ، عرق خارشتر برای از بین بردن سنگ کلیه تجویز میگردد .

قسمت مورد استفاده خارشتر عبارت است از قطره های کوچک شیره (مان) که در روزهای گرم از برگهای این گیاه تیغدار کوچک خارج میشوند و دارای طمعی شیرین و رنگی قرمز مایل به قهوه ای میباشند که کم کم سفت شده و به صورت دانه های مدور سخت نمایان میشوند .

تکثیر آن توسط بذر و ریزوم صورت میگیرد . دانه ها را برای ۱۲ ساعت قبل از کاشت در آب گرم ریخته و هنگامی که پوسته بذرها نرم شد ، بذرها را در خاک نرم و کود و در عمق ۰.۵ سانتی‌متر بکارید .

برای کمک به جوانه‌زنی بذر گیاه خارشتر ،‌ آن را به آرامی آبیاری کنید . روی آن را با یک پلاستیک شفاف بپوشانید . چند سوراخ هم روی آن ایجاد کنید تا هوا جریان پیدا کند . دمای مناسب برای جوانه زدن بذرها ۲۴ درجه سانتی‌گراد است .

تا زمانی که بذرها جوانه بزنند ، خاک را مرطوب نگه دارید . وقتی جوانه‌ها سبز شدند ،‌ نایلون را بردارید . خارشتر گیاه مقاوم به سرما و دارای ریشه عمیق است و به آب کمی نیاز دارد . خارشتر دو تا سه ماه پس از کاشت در تابستان گل می‌دهد . کشت این گیاه دارویی حتی برای خاک هم مفید است . کشت ترنجبین علاوه بر تثبیت نیتروژن در خاک ، از حذف پوشش گیاهی زمین‌های کشاورزی هم جلوگیری می‌کند . کیفیت بذر در روند رویش گیاه بسیار تاثیر دارد ، حتی کیفیت بذرها در مقاومت گیاهان نیز اثر می گذارد ، به همین دلیل است که خرید بذرهای مرغوب از اهیمت بالایی برخوردار است .